Van traditionele melkveehouderij naar natuurinclusieve landbouw
Jan Willem Breukink en Michaela van Leeuwen runnen hun prachtige bedrijf aan de IJssel en zetten al ruim vijf jaar in op een meer natuurinclusieve van boeren. Michaela plantte de eerste notenbomen op hun erf, en langzaam groeide ook bij Jan Willem het besef dat deze aanpak toekomst heeft. Inmiddels doet hij mee de extensiveringsregeling en heeft hij veestapel teruggebracht van 180 koeien naar 120 melkkoeien waarmee hij zijn bedrijf op een duurzamere manier kan voortzetten. Om de bodemgezondheid te verbeteren en de biodiversiteit te vergroten is hij gestart met de aanplant van bomen, struiken en voederhagen.
“Ik haal het bos naar mijn koeien”
Jan Willem deelt zijn visie op agroforestry met een treffende anekdote: “Ooit vroeg ik aan een onderzoeker: welke koe is het meest veerkrachtig en weerbaar? Zijn antwoord was simpel: ‘koeien die we uit het bos halen’. Dus haal ik nu het bos naar mijn koeien.” Met dit event op zijn bedrijf hoopte hij anderen te inspireren om ook stappen te zetten richting een duurzaam landbouwsysteem met bomen. En dat is zeker gelukt! De energie en het enthousiasme onder de deelnemers waren de hele dag voelbaar.
Energieke discussies en praktijkgerichte verhalen
In een sfeervolle zaal, volledig opgebouwd uit strobalen, ging dagvoorzitter Heleen Lansink in gesprek met praktijkexperts. Theo Nieuwenhuis (biologisch akkerbouwer in Didam), Conny van den Top (melkveehouder en biologische pluimveehouder in Lunteren) en Rick Huis in ’t Veld (biologische melkveehouder in Lettele) deelden hun ervaringen. Opvallend was dat deze pioniers in eerste instantie niet beseften dat ze al met agroforestry bezig waren.
Rick Huis in ’t Veld vertelde: “Acht jaar geleden begon ik gewoon met bomen planten, omdat ik het anders wilde doen. Als landschapsarchitect keek ik op een andere manier naar het gangbare melkveebedrijf van mijn vader. Toen ik besloot het over te nemen, koos ik mijn eigen pad en schakelde over naar biologisch.”
Conny van den Top startte met het planten van bomen voor het welzijn van haar kippen. Ze wilde dat haar biologische legkippen konden scharrelen in een uitloop met bomen. Vijf jaar geleden maakte ze deze keuze, in de hoop dat de opbrengst op termijn een extra inkomstenbron zou vormen.
Theo Nieuwenhuis zette een nieuw bedrijf op in Didam, waarbij hij zijn akkerbouwproducten wilde produceren met zo min mogelijk externe input. “Geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen,” benadrukt hij. “Ik wilde toewerken naar een weerbaar systeem. Ik had ervan gehoord en gezien hoe het werkte, en ben gewoon begonnen.”
v.l.n.r Rick Huis in ’t Veld, Conny van den Top en Theo Nieuwenhuis
Begin gewoon, start klein
De afsluitende boodschap van deze drie pioniers was duidelijk: begin gewoon, start klein met het aanplanten van bomen en struiken. Maak een plan en probeer het uit. Houd je ogen en oren open, want er zijn momenteel verschillende subsidiemogelijkheden voor het opstellen van plannen en de aanschaf van aanplantmateriaal. Dit werd bevestigd door beleidsmedewerkers van de provincies Overijssel en Overijssel en de Rijksoverheid. Vervolgens werd volop gediscussieerd over kansen, uitdagingen en verdienmodellen rondom agroforestry.
Inspirerende workshops en demonstraties
In de middag was het tijd om de theorie in praktijk te brengen. Tijdens diverse workshops leerden deelnemers over het planten en onderhouden van bomen en hagen. Dyon Temming (Agroforestry Netwerk Gelderland) nam de groep mee langs innovatieve machines op het ‘Ronkend Plein’. Er was vooral veel belangstelling voor de workshop ‘Producten uit bomen en hagen’, door Beer en Melissa den Beer van Veld 4. Zij zijn pioniers op het gebied van het verwerken en vermarkten van walnoten. “Met vallen en opstaan hebben ze afgelopen jaren veel geleerd over de teelt en het vermarkten van walnoten. We zetten nu in op verdere professionaliseren van deze markt,’’ vertelde Beer. Hij is ervan overtuigd dat er voldoende vraag is naar walnoten uit eigen land. Op dit moment wordt nog 80 procent geïmporteerd. Dit is een geruststellende gedachte voor alle deelnemers in de zaal.
Beer den Beer van Veld 4: ”Wij zijn pioniers op het gebied van het verwerken en vermarkten van walnoten. Met vallen en opstaan hebben we afgelopen jaren veel geleerd over de teelt en het vermarkten van walnoten. We zetten nu in op verdere professionaliseren van deze markt.’’
Meer (achtergrond)informatie
Deze dag zat boordevol inspiratie en praktische kennis. Hopelijk zetten nog meer boeren de stap naar agroforestry en benutten ze de kansen van bomen in de landbouw.
Download hier de presentaties:
De andere presentaties volgen zo spoedig mogelijk!
Belangstelling voor agroforestry? Neem gerust contact op met Janneke Paalhaar, (06) 13 52 54 43
of mail info@agroforestryoverijssel.nl
Deelnemende partijen
Deze dag is georganiseerd door: Agroforestry Netwerk Gelderland, Agroforestry Netwerk Overijssel, LTO Noord, Regio Stedendriehoek, Landschapsnetwerk Brummen, Natuur en Milieu Gelderland, Platform Natuurinclusieve Landbouw.
